Als veranderaar heb je doorzettingsvermogen nodig. We noemen dat ook wel volhardend zijn. Dat betekent dat je niet opgeeft tot je het doel hebt bereikt. Eén van je grootste vijanden daarbij is het uitstelmonster. Hij kan je zomaar bespringen als je er niet op bedacht bent. Kijk daarom deze video en ontdek hoe je hem verslaat!
Je hebt vast iets op je to-do-lijst staan wat je eigenlijk al te lang hebt uitgesteld. Schrijf hieronder op wat dat is en knip het op in vijf kleine stappen. Ga vandaag gelijk aan de slag met de eerste stap. Succes!
In augustus 2023 zijn vijf medewerkers van Gemiva uit de regio Drechtsteden gestart in een intervisiegroepje op basis van het Verbeterlab. De groep bestaat uit drie persoonlijk begeleiders, een locatiemanager en een Innovatie Coach. Iedere collega ging aan de slag met het oplossen van een eigen vraagstuk en gebruikte daarvoor de aanpak van het Verbeterlab. Ze vertellen graag wat ze het afgelopen half jaar hebben gedaan en geleerd.
Jonieke van der Hee, persoonlijk begeleider
Ik werk op een dagbestedingslocatie. We wilden daar graag meer activiteiten aanbieden, zonder dat het voor ons veel drukker zou worden. Toen hebben we bedacht dat we activiteiten kunnen delen: mijn team en ons buur-team zorgen elk voor een activiteit en de cliënten rouleren dan tussen de teams. Ik heb vanaf het begin mijn collega’s betrokken en iedereen was gelijk geïnteresseerd. Daardoor ging het heel makkelijk om de verandering voor elkaar te krijgen. We hebben ook steeds aangepast, tot het voor ons werkte. Mijn collega’s waren zo enthousiast dat we dit nu niet meer één dag maar drie dagen per week doen! Het belangrijkste wat ik hiervan heb geleerd: veranderen is niet lastig en het kost weinig tijd als je enthousiaste collega’s hebt. Het belangrijkste is dat je gewoon gaat doen.
Annabel Borger, persoonlijk begeleider
Ik wilde op onze dagbesteding een bewegingsactiviteit gaan aanbieden. Ik ben begonnen om eerst in kaart te brengen hoe het nu gaat en ben daarom met cliënten en collega’s gaan praten. Nu ben ik stap voor stap bezig om nieuwe activiteiten te organiseren. En zonder dat ik het doorheb, verspreidt zich dat naar andere teams. Zo vroeg ik laatst om twee stokken voor een baloefening, waardoor een collega nieuwsgierig werd. Nu doen zij deze oefening ook. Ik ga zelf graag aan de slag en heb veel ideeën, maar het is soms lastig om mijn collega’s daarin mee te nemen. Door de intervisie ben ik me bewust geworden van hoe ik zelf een verandering aanpak. Ik leer steeds meer hoe belangrijk het is om tijd te nemen voor verandering en mijn team daarbij te betrekken.
Michelle Booij, locatiemanager
Door verschillende oorzaken is de (cliënt)bezetting van de groepen op mijn locaties niet meer goed verdeeld. Dat is best lastig, want zowel cliënten als medewerkers zijn gewend aan hoe het nu gaat. We bekijken nu per cliënt wat hij of zij nodig heeft en wat dan een goede plek zou zijn. In het Verbeterlab-groepje heb ik geleerd om stil te staan bij de rol die ik in zo’n verandering vervul. Ik betrek nu heel bewust de collega’s erbij, zodat zij zich onderdeel voelen van de verandering. Ik heb dan meer een coachende rol. Daardoor gaat het zoeken naar een nieuwe indeling steeds beter!
Veranderen kun je nooit alleen. Om erachter te komen wie je bij een verandering nodig hebt, vraag je jezelf af: hoe ervaren anderen wat ik zie? Wie zijn er betrokken bij de verandering? Het antwoord daarop is een lijstje collega’s die je vanaf nu ‘stakeholders’ noemt. Let op: in het begin overzie je maar een deel van alle stakeholders. Er zijn verschillende stakeholders met wie je rekening kunt houden:
Direct betrokken: stakeholders in het werkproces, zoals de zorgmedewerkers zelf. Deze betrek je meteen.
Ondersteunend: stakeholders rond het werkproces, zoals de medicatie-bezorgdienst. Deze betrek je regelmatig.
Indirect betrokken: stakeholders buiten het werkproces, zoals de teamleider. Deze betrek je op hoofdlijnen.
Ben jij bezig met een verandering?
Breng dan eens in kaart wie er allemaal betrokken zijn bij jouw vraagstuk. Gebruik de drie categorieën en schrijf alle namen en functies op. En zorg ervoor dat iedereen op de hoogte is van jouw verandering.
De Verbeterlab-boeken zijn er! Na ruim anderhalf jaar ontwikkelen, verbeteren en luisteren naar veranderaars, presenteren we niet één, maar drie nieuwe boeken:
Jij kan veranderen in de zorg.
Jij verandert in de zorg.
Jij werkt anders in de zorg.
Elke zorgmedewerker zal zich in een van deze drie titels herkennen. De Verbeterlab-boeken zijn specifiek geschreven voor elk van deze groepen veranderaars, zodat de kennis en vaardigheden aansluiten bij de uitdagingen die ze tegenkomen. Gun jezelf en je collega’s de kans om te groeien van veranderaar tot een zorg social designer. Want de zorg heeft jouw veranderkracht nodig!
Veranderen is lastig, onzeker, geeft onrust, levert weerstand op, is soms onbegrijpelijk, is niet van mij, …….. Heel veel gevoelens die ervoor zorgen dat het vaak niet lukt om een verandering omarmd te krijgen en uiteindelijk geadopteerd. Ook bij Philadelphia Zorg gaat het niet vanzelf om technologie structureel een onderdeel te laten worden van de zorg en begeleiding aan clienten. Toch is deze verandering heel hard nodig willen we nu en in de toekomst nog steeds goede zorg en begeleiding kunnen geven.
Samen met het Verbeterlab ben ik gestart om met behulp van hun methodiek een groepje collega’s te begeleiden tot veranderaars. Doordat zij vervolgens weer andere collega’s gaan begeleiden, ontstaat er een olievlek aan veranderaars. Veranderen kan namelijk alleen als we onze eigen oplossing loslaten en openstaan voor de wensen en behoeftes van alle betrokken stakeholders. Dan pas kun je gezamenlijk komen tot mogelijke oplossingen die uiteindelijk zorgen voor de verandering.
Het geeft mij heel veel energie om op deze manier samen te werken met collega’s en Marit van het Verbeterlab.
Babs Vuijk (Philadelphia Zorg)
2023 was een mooi jaar voor veranderen en innoveren in de zorg! Met de zorgmedewerkers, organisaties en de innovatie-fabriek hebben we gewerkt aan de zorg van morgen. En in 2024 gaan we gewoon verder. Wil jij ook meedoen? Meld je dan hier aan.
Vanaf 1 januari 2024 gaat het Verbeterlab verder als zelfstandige stichting. Wat we doen verandert niet! Meer informatie is te vinden op onze website.
Inmiddels zijn 7 deelnemende organisaties van de innovatie-fabriek aan de slag met veranderen met behulp van de aanpak van het Verbeterlab. Al meer dan 50 veranderaars uit alle lagen van de organisatie pakken hun eigen vraagstukken op. Zo werken we met elkaar aan de zorg van de toekomst.
We zijn altijd op zoek naar nieuwe veranderaars! Herken jij jezelf in één van deze omschrijvingen?
Ben jij iemand die altijd ideeën en oplossingen heeft voor de knelpunten in jouw dagelijkse werkzaamheden? En wil jij weten hoe je die samen met je team echt kunt oplossen?
Ben jij iemand die altijd bezig is met veranderen? En ben je benieuwd hoe je collega’s ook enthousiast kunt krijgen voor veranderingen en innovaties?
Moet in jouw organisatie de zorg anders georganiseerd worden of hebben jullie technologische of procesoplossingen die niet in de praktijk doorgevoerd worden? Ben je op zoek naar een aanpak waarmee je in jouw organisatie een innovatiecultuur kunt creëren om vanuit de zorgmedewerker te werken aan ontwikkelingen, samenwerking en verandering?
Nieuwsgierig geworden? Kijk dan voor meer informatie op deze pagina of mail Brenda van Zeeland (b.s.vanzeeland@drechtzorg.nl).
In september is ASVZ gestart met twee Verbeterlab-groepen. Strategisch innovatieadviseur Sebastiaan ten Hove vertelt waarom.
ASVZ wil graag zoveel mogelijk van de goede ideeën van medewerkers benutten. Overigens, niet alleen ideeën. Ook wensen of frustraties bieden een heel mooi startpunt voor een verbetering. Daarom wordt er nu gewerkt aan een Dat-kan-beter-knop. Maar hoe begeleid je nou het best een idee, wens of frustratie van een experiment tot aan realisatie? Dat is waar ASVZ dankbaar gebruik maakt van de expertise en ervaring van het Verbeterlab.
We hebben 10 ideeëngidsen, zoals ze nu genoemd worden. Medewerkers leren in twee groepen hoe je een verbeterproces doorloopt, eerst aan de hand van een eigen idee of frustratie. Met die ervaring kunnen ze later een idee-indiener ‘gidsen’ totdat hun idee is gerealiseerd. De eerste sessies zijn geweest en de twee groepen zijn enthousiast over de inhoud en de manier van begeleiding. Op naar de volgende fase!
Marit Baaij werkt 1,5 jaar bij het Verbeterlab en begeleidt inmiddels rond de tien organisaties bij een aantal verandertrajecten. Dat doet ze ook voor een aantal organisaties van VVT-alliantie Waardenland. Tanja Verwaal is Casemanager Dementie en werkt nu aan een verandervraagstuk op het gebied van mantelzorgers. Zij vertelt hoe ze met behulp van het Verbeterlab werkt aan een oplossing. Wat is de rol van het Verbeterlab en wat is er inmiddels bereikt?
Marit is vijf jaar geleden in aanraking gekomen met het Verbeterlab toen zij nog bij een VVT-organisatie in Rotterdam werkte. ,, Het Verbeterlab is een initiatief van het Rotterdamse VVT-netwerk, dat vergelijkbaar is met de VVT Alliantie Waardenland”, zegt ze. ,,Hier is mijn interesse gewekt voor het begeleiden van organisaties op het gebied van verandertrajecten. Ik heb gemerkt dat we hierin veel kunnen betekenen, met name voor de zorgprofessionals. Zij hebben het druk en zien zaken die ze willen veranderen, maar weten niet hoe ze dat kunnen aanpakken. Ik vind het mooi om met hen een vraagstuk op te pakken, samen te werken aan een oplossing en op die manier het verschil voor hen te kunnen maken.”
Betrokkenen meenemen in de verandering
,,Een valkuil bij een verandering doorvoeren is dat deze van bovenaf wordt opgelegd zonder de betrokkenen daarin mee te nemen”, gaat Marit verder. ,,Dan is de kans groot dat mensen in de weerstand schieten. Zeker als het dagelijks werk hen al helemaal in beslag neemt.” In de aanpak van het Verbeterlab is het juist van belang dat alle stakeholders/betrokkenen gehoord worden en dat het vraagstuk ‘klein’ gemaakt wordt. Marit begeleidt zorgmedewerkers daarbij, maar altijd vanaf een afstand. ,,De medewerkers zijn de eigenaar van hun verandervraagstuk”, zegt ze stellig. ,,Ze gaan zelf aan de slag, ik geef hen alleen de handvatten om dat zo goed mogelijk te doen. Zo ontstaat er een gezamenlijke verander- en implementatiekracht!”
Vraagstuk Ontmoetingscentra mantelzorgers
Tanja beaamt dit vanuit haar ervaring met het traject dat ze nu samen met Marit doorloopt. Het verandervraagtstuk van Tanja gaat over de bijeenkomsten voor mantelzorgers van mensen met een vorm van dementie. ,,We hebben ontmoetingscentra opgezet voor mensen met een vorm van dementie. Nu willen we voor hun mantelzorgers bijeenkomsten organiseren waarin ze ervaringen kunnen delen en van elkaar kunnen leren”, vertelt ze. ,,Helaas worden deze bijeenkomsten nog onvoldoende bezocht. We kunnen er niet goed de vinger opleggen waar dat precies aan ligt en willen onderzoeken of ze passen bij de behoeften van de mantelzorgers. Als we dat weten, dan kunnen we daar op inspelen en ervoor zorgen dat ze er meer gebruik van maken. Dat gaan we nu eerst uitzoeken.”
Als je een verandering met succes voor elkaar wilt krijgen, moet je eerst goed begrijpen wat het probleem precies is. ,,Dat is belangrijk”, heeft Tanja gemerkt. ,,Want je hebt zelf al vaak een idee wat de oorzaak en de oplossing voor je vraagstuk kan zijn, maar dat is vanuit je eigen perspectief geredeneerd.” De eerste stap in de aanpak van het Verbeterlab is dan ook het observeren van het probleem en in kaart brengen wie je nodig hebt om tot een oplossing te komen. ,,Alleen samen met hen kom je tot een gedragen oplossing”, zegt Marit daarover. ,,Daarom is stap 2 ook het organiseren van een bijeenkomst met alle betrokkenen. Dat staat voor Tanja in september dan ook in de planning.”
Eigenaar van probleem en oplossing
Een ander voorbeeld is het vraagstuk van een zorgteam in het Parkhuis. Zij gingen aan de slag met een praktisch probleem: het feit dat rolstoelen en tilliften in de avonden en nacht in de gang stonden. Dat veroorzaakte onveilige situaties en moest dus opgelost worden. ,,De coördinator van de afdeling heeft met alle collega’s van dat team het probleem gezamenlijk onderkend en samen naar oplossingen gezocht waar iedereen achter stond”, vertelt Marit. ,,En nu staan de rolstoelen en tilliften voortaan in de huiskamer van de afdeling. Iedereen houdt zich daaraan, want iedereen voelt zich verantwoordelijk en betrokken.”
Denk klein
Een ander belangrijk aandachtspunt bij veranderen, is het klein houden van het probleem en altijd te onderzoeken wat in je cirkel van invloed zit. Tanja kwam er bijvoorbeeld achter dat de doelstelling om het hele sociale domein van de regio Dordrecht in kaart te brengen niet haalbaar is. ,,Denk klein en ga vooral doen, zegt Marit. ,,Iedereen kan veranderen en ziet ook de noodzaak om te veranderen. Zeker in de zorg is dat het geval. Maar houd het overzichtelijk, betrek iedereen voor wie dat van belang is actief bij het vraagstuk en zet hen in bij de zoektocht naar de oplossing. Dan komt er een werkende oplossing, omdat iedereen zich eigenaar van het probleem en de oplossing voelt! Bovendien: al die kleine oplossingen bij elkaar zorgen voor de grote verandering die de zorg nodig heeft.”
Vind je het ook wel eens lastig om je collega’s mee te nemen in een verandering? Lees deze tips uit het Verbeterlab en doe de oefening!
Om verandering voor elkaar te krijgen heb je de ervaringen van betrokken collega’s nodig. Door gerichte gesprekken te voeren, kom je erachter hoe de situatie in elkaar zit. Je kiest bewust jouw kijkrichting:
Ik-richting; communiceren vanuit je eigen kijk. Dat heb ik ook meegemaakt.
Jij-richting: je bent nieuwsgierig en stelt je eigen mening uit. Vertel eens?
Als veranderaar kom je het verst als je werkt met de jij-richting. Als je de ik-richting loslaat, zal je merken dat er een wereld voor je opengaat. Je komt achter de onderliggende behoefte van je collega’s. Je bent niet langer zelf de eigenaar van het probleem en de oplossing, maar dit worden jullie samen.
Oefen gelijk! Welke kijkrichting kies jij?
Je collega luistert naar jouw oplossing die jullie vanaf morgen gaan inzetten. Je hoort haar zuchten, het gaat toch prima zoals het is.
