Inmiddels zijn 7 deelnemende organisaties van de innovatie-fabriek aan de slag met veranderen met behulp van de aanpak van het Verbeterlab. Al meer dan 50 veranderaars uit alle lagen van de organisatie pakken hun eigen vraagstukken op. Zo werken we met elkaar aan de zorg van de toekomst.
We zijn altijd op zoek naar nieuwe veranderaars! Herken jij jezelf in één van deze omschrijvingen?
Ben jij iemand die altijd ideeën en oplossingen heeft voor de knelpunten in jouw dagelijkse werkzaamheden? En wil jij weten hoe je die samen met je team echt kunt oplossen?
Ben jij iemand die altijd bezig is met veranderen? En ben je benieuwd hoe je collega’s ook enthousiast kunt krijgen voor veranderingen en innovaties?
Moet in jouw organisatie de zorg anders georganiseerd worden of hebben jullie technologische of procesoplossingen die niet in de praktijk doorgevoerd worden? Ben je op zoek naar een aanpak waarmee je in jouw organisatie een innovatiecultuur kunt creëren om vanuit de zorgmedewerker te werken aan ontwikkelingen, samenwerking en verandering?
Nieuwsgierig geworden? Kijk dan voor meer informatie op deze pagina of mail Brenda van Zeeland (b.s.vanzeeland@drechtzorg.nl).
In september is ASVZ gestart met twee Verbeterlab-groepen. Strategisch innovatieadviseur Sebastiaan ten Hove vertelt waarom.
ASVZ wil graag zoveel mogelijk van de goede ideeën van medewerkers benutten. Overigens, niet alleen ideeën. Ook wensen of frustraties bieden een heel mooi startpunt voor een verbetering. Daarom wordt er nu gewerkt aan een Dat-kan-beter-knop. Maar hoe begeleid je nou het best een idee, wens of frustratie van een experiment tot aan realisatie? Dat is waar ASVZ dankbaar gebruik maakt van de expertise en ervaring van het Verbeterlab.
We hebben 10 ideeëngidsen, zoals ze nu genoemd worden. Medewerkers leren in twee groepen hoe je een verbeterproces doorloopt, eerst aan de hand van een eigen idee of frustratie. Met die ervaring kunnen ze later een idee-indiener ‘gidsen’ totdat hun idee is gerealiseerd. De eerste sessies zijn geweest en de twee groepen zijn enthousiast over de inhoud en de manier van begeleiding. Op naar de volgende fase!
Marit Baaij werkt 1,5 jaar bij het Verbeterlab en begeleidt inmiddels rond de tien organisaties bij een aantal verandertrajecten. Dat doet ze ook voor een aantal organisaties van VVT-alliantie Waardenland. Tanja Verwaal is Casemanager Dementie en werkt nu aan een verandervraagstuk op het gebied van mantelzorgers. Zij vertelt hoe ze met behulp van het Verbeterlab werkt aan een oplossing. Wat is de rol van het Verbeterlab en wat is er inmiddels bereikt?
Marit is vijf jaar geleden in aanraking gekomen met het Verbeterlab toen zij nog bij een VVT-organisatie in Rotterdam werkte. ,, Het Verbeterlab is een initiatief van het Rotterdamse VVT-netwerk, dat vergelijkbaar is met de VVT Alliantie Waardenland”, zegt ze. ,,Hier is mijn interesse gewekt voor het begeleiden van organisaties op het gebied van verandertrajecten. Ik heb gemerkt dat we hierin veel kunnen betekenen, met name voor de zorgprofessionals. Zij hebben het druk en zien zaken die ze willen veranderen, maar weten niet hoe ze dat kunnen aanpakken. Ik vind het mooi om met hen een vraagstuk op te pakken, samen te werken aan een oplossing en op die manier het verschil voor hen te kunnen maken.”
Betrokkenen meenemen in de verandering
,,Een valkuil bij een verandering doorvoeren is dat deze van bovenaf wordt opgelegd zonder de betrokkenen daarin mee te nemen”, gaat Marit verder. ,,Dan is de kans groot dat mensen in de weerstand schieten. Zeker als het dagelijks werk hen al helemaal in beslag neemt.” In de aanpak van het Verbeterlab is het juist van belang dat alle stakeholders/betrokkenen gehoord worden en dat het vraagstuk ‘klein’ gemaakt wordt. Marit begeleidt zorgmedewerkers daarbij, maar altijd vanaf een afstand. ,,De medewerkers zijn de eigenaar van hun verandervraagstuk”, zegt ze stellig. ,,Ze gaan zelf aan de slag, ik geef hen alleen de handvatten om dat zo goed mogelijk te doen. Zo ontstaat er een gezamenlijke verander- en implementatiekracht!”
Vraagstuk Ontmoetingscentra mantelzorgers
Tanja beaamt dit vanuit haar ervaring met het traject dat ze nu samen met Marit doorloopt. Het verandervraagtstuk van Tanja gaat over de bijeenkomsten voor mantelzorgers van mensen met een vorm van dementie. ,,We hebben ontmoetingscentra opgezet voor mensen met een vorm van dementie. Nu willen we voor hun mantelzorgers bijeenkomsten organiseren waarin ze ervaringen kunnen delen en van elkaar kunnen leren”, vertelt ze. ,,Helaas worden deze bijeenkomsten nog onvoldoende bezocht. We kunnen er niet goed de vinger opleggen waar dat precies aan ligt en willen onderzoeken of ze passen bij de behoeften van de mantelzorgers. Als we dat weten, dan kunnen we daar op inspelen en ervoor zorgen dat ze er meer gebruik van maken. Dat gaan we nu eerst uitzoeken.”
Als je een verandering met succes voor elkaar wilt krijgen, moet je eerst goed begrijpen wat het probleem precies is. ,,Dat is belangrijk”, heeft Tanja gemerkt. ,,Want je hebt zelf al vaak een idee wat de oorzaak en de oplossing voor je vraagstuk kan zijn, maar dat is vanuit je eigen perspectief geredeneerd.” De eerste stap in de aanpak van het Verbeterlab is dan ook het observeren van het probleem en in kaart brengen wie je nodig hebt om tot een oplossing te komen. ,,Alleen samen met hen kom je tot een gedragen oplossing”, zegt Marit daarover. ,,Daarom is stap 2 ook het organiseren van een bijeenkomst met alle betrokkenen. Dat staat voor Tanja in september dan ook in de planning.”
Eigenaar van probleem en oplossing
Een ander voorbeeld is het vraagstuk van een zorgteam in het Parkhuis. Zij gingen aan de slag met een praktisch probleem: het feit dat rolstoelen en tilliften in de avonden en nacht in de gang stonden. Dat veroorzaakte onveilige situaties en moest dus opgelost worden. ,,De coördinator van de afdeling heeft met alle collega’s van dat team het probleem gezamenlijk onderkend en samen naar oplossingen gezocht waar iedereen achter stond”, vertelt Marit. ,,En nu staan de rolstoelen en tilliften voortaan in de huiskamer van de afdeling. Iedereen houdt zich daaraan, want iedereen voelt zich verantwoordelijk en betrokken.”
Denk klein
Een ander belangrijk aandachtspunt bij veranderen, is het klein houden van het probleem en altijd te onderzoeken wat in je cirkel van invloed zit. Tanja kwam er bijvoorbeeld achter dat de doelstelling om het hele sociale domein van de regio Dordrecht in kaart te brengen niet haalbaar is. ,,Denk klein en ga vooral doen, zegt Marit. ,,Iedereen kan veranderen en ziet ook de noodzaak om te veranderen. Zeker in de zorg is dat het geval. Maar houd het overzichtelijk, betrek iedereen voor wie dat van belang is actief bij het vraagstuk en zet hen in bij de zoektocht naar de oplossing. Dan komt er een werkende oplossing, omdat iedereen zich eigenaar van het probleem en de oplossing voelt! Bovendien: al die kleine oplossingen bij elkaar zorgen voor de grote verandering die de zorg nodig heeft.”
Vind je het ook wel eens lastig om je collega’s mee te nemen in een verandering? Lees deze tips uit het Verbeterlab en doe de oefening!
Om verandering voor elkaar te krijgen heb je de ervaringen van betrokken collega’s nodig. Door gerichte gesprekken te voeren, kom je erachter hoe de situatie in elkaar zit. Je kiest bewust jouw kijkrichting:
Ik-richting; communiceren vanuit je eigen kijk. Dat heb ik ook meegemaakt.
Jij-richting: je bent nieuwsgierig en stelt je eigen mening uit. Vertel eens?
Als veranderaar kom je het verst als je werkt met de jij-richting. Als je de ik-richting loslaat, zal je merken dat er een wereld voor je opengaat. Je komt achter de onderliggende behoefte van je collega’s. Je bent niet langer zelf de eigenaar van het probleem en de oplossing, maar dit worden jullie samen.
Oefen gelijk! Welke kijkrichting kies jij?
Je collega luistert naar jouw oplossing die jullie vanaf morgen gaan inzetten. Je hoort haar zuchten, het gaat toch prima zoals het is.
Hoe reageer je vanuit de ik-richting?
Hoe reageer je vanuit de jij-richting?
Donderdag 1 juni was de eerste bijeenkomst van het Verbeterlab vanuit Ketenzorg Dementie Waardenland. Paula is daar coördinator en vertelt over waarom ze met het Verbeterlab aan de slag gaan:
In de zomer van 2022 hebben we binnen de keten Dementie Waardenland het Jaarplan 2023 opgesteld in overleg met VGZ. De wens en behoefte was om met het team van casemanagers een ontwikkeling door te maken op het gebied van zorginnovatie en zorgtechnologie. Daarmee werken we aan landelijke doelstellingen en aan ons eigen Meerjarenbeleidsplan. Binnen het team casemanagers zijn vier kartrekkers gezocht die deze thema’s blijvend onder de aandacht kunnen brengen.
Om deze kartrekkers te ondersteunen hebben we gezocht naar een manier of methode om dat mogelijk te maken. Via de innovatie-fabriek kwamen we uit bij de het Verbeterlab. Op 1 juni kwamen de enthousiaste kartrekkers en Marit van Conforte en ondergetekende bij elkaar om kennis te maken en ons te oriënteren op de stappen die we gaan zetten als veranderaars. Met behulp van een paar korte, leuke interactieve oefeningen werden we meegenomen in het proces van veranderen: wat is veranderen en hoe doe je dat eigenlijk?
We hebben kennisgemaakt met de dubbele loop van het Verbeterlab en starten we met de eerste loop. Ons huiswerk voor de volgende keer: met welk vraagstuk wil je aan de slag?
We blikken terug op een waardevolle ochtend en hebben zin om aan de slag te gaan met veranderen!
Bedankt! Namens Tanja, Tineke, Hanneke, Michelle en Paula
Wat levert het nou op om aan de slag te gaan met het Verbeterlab? Emma en Claryanne werken bij het Parkhuis en draaien intussen een poosje mee. Ze vertellen wat ze met het Verbeterlab hebben geleerd en welke concrete resultaten ze hebben bereikt:
Emma: ik heb nog meer geleerd hoe ik mensen mee kan krijgen. Ik kom niet binnen met mijn eigen idee over hoe we iets gaan doen, maar het gaat erom dat iedereen erachter staat en de oplossing draagt. En dat werkt gewoon veel fijner.
Claryanne: ik zit dertig jaar in het vak en soms vind ik het niet helemaal prettig als er weer een verandering wordt doorgevoerd vanuit de organisatie. Maar door het Verbeterlab ga ik het wel prettiger vinden. Want ik ga dan met mijn team een paar stappen terug om met elkaar te bedenken waarom de organisatie hiervoor heeft gekozen. En we denken ook samen na hoe we de verandering gaan inpassen in ons dagelijkse werk. Samen met mijn team hebben we er ook voor gezorgd dat er geen rolstoelen en tilliften meer in de gang staan vanwege de brandveiligheid. Iedere collega mocht meedenken over de oplossing en ik hoefde zelf eigenlijk alleen maar te luisteren naar hun ideeën. De gang is nu altijd keurig leeg en iedereen is tevreden.
Deze organisaties zijn gestart met het Verbeterlab of gaan dat binnenkort doen:
Wil je meer informatie? Of ben je geïnteresseerd om mee te doen? Neem dan contact op met Brenda!
Innoveren kun je leren! Ben jij een professional in de zorg en heb je ideeën over hoe de zorg beter kan? Of ben je in je organisatie bezig met innoveren of opleiden? Dan is het Verbeterlab misschien iets voor jou!
Met het Verbeterlab leer je hoe je veranderingen voor elkaar krijgt. Je krijgt in een klein groepje met andere veranderaars kennis, vaardigheden en tools aangereikt om aan de slag te gaan met een vraagstuk dat je zelf uitkiest. Je leert hoe je je eigen aannames checkt, knelpunten onderzoekt en je collega’s meeneemt. En je kunt alles direct toepassen in je dagelijkse werk. Met als uiteindelijke doel: een veranderbeweging op gang brengen in jouw organisatie.
Inmiddels zijn er drie organisaties die gestart zijn met het Verbeterlab. De innovatie-fabriek betaalt de kosten van de eerste zes organisaties die meedoen. Er is dus nog ruimte voor drie organisaties!
Wil je meer informatie? Of ben je geïnteresseerd om mee te doen? Neem dan contact op met Brenda van Zeeland.
Het eerste verbeterlab, bij Het Parkhuis, is met enthousiasme gestart. Het is een leuke mix van medewerkers die gemeen hebben dat ze vaak ideeën hebben hoe ze hun werk nóg beter kunnen doen. In het verbeterlab krijgen ze tips en leren ze van elkaar hoe ze hun ideeën kunnen uitvoeren. En dan komen die verschillende achtergronden van de deelnemers goed van pas!
Inmiddels zijn er met meerdere organisaties gesprekken geweest en begint er steeds meer interesse te komen. Zo is Drechtdokters de deelname aan het voorbereiden en heeft ASvZ ook aangegeven mee te willen doen.
Drechtzorg betaalt de verbeterlabs van de eerste zes organisaties die meedoen, zodat ze kunnen ervaren of het past bij de organisatie.
Ben je geïnteresseerd, meld je dan aan. We kijken samen hoe we het kunnen oppakken.
